Psychologie van Sociale Beïnvloeding

Mensen laten zich in grote mate door elkaar beïnvloeden, soms bewust, soms onbewust. Jammerlijk wordt het als mensen worden beïnvloed om ze iets tegen hun wil in te laten doen. Er zijn verschillende technieken waarmee dat kan en het enige wapen om het te voorkomen, is het kennen van deze technieken. Daarom wordt hier inzicht geboden in de psychologie van sociale beïnvloeding.

Shortcuts

Wat bepaald ons gedrag? In een ideale situatie zou iedereen altijd over gedrag nadenken, zodat alles weloverwogen gebeurt. Dat gebeurt echter niet zo, er worden dan ook maar al t e vaak fouten gemaakt. Dat komt omdat uitgebreid nadenken te veel energie en tijd kost. Daarom gebruiken we automatismen (of: shortcut, heuristic) om ons gedrag te bepalen. Dit zijn vaste gedragspatronen waar je niet bij na hoeft te denken.

Als gedrag wel overwogen zou zijn dan betekend dat dat je over alles moet nadenken. Alle informatie uit de omgeving komt op je af en alles moet worden verwerkt om tot gedrag te komen. Als dat zo zou zijn zou je gek worden door de overvloed aan informatie. Mensen filteren dan ook de informatie uit de omgeving, zodat ze niet de hele tijd bezig hoeven te zijn met hun gedrag bepalen, maar zodat dit min of meer automatisch gaat.

Zo gaat het ook met de keuze die je maakt, soms is het gedrag wel overwogen, maar meestal loopt het op een shortcut. Een voorbeeld van een shortcut is de aanname dat als iets duur is, het ook goed moet zijn. Je neemt niet altijd de tijd om te onderzoeken wat echt goed is, je gaat er maar even vanuit dat het dure product ook het goede product is. Een ander voorbeeld van een shortcut is dat we bekende namen vaak als beter zien. Wie heeft er meer geld, Marco Borsato of Bram de Vries? Je denkt gelijk aan Marco Borsato, omdat dit een bekende naam is, meestal werkt dit goed, maar je weet helemaal niet wat Bram de Vries doet. Misschien is hij nog wel veel rijker (in dit geval niet, Bram de Vries is een willekeurig gekozen naam).

Nadenken of een shortcut?

Maar wat bepaald nu of we ergens over gaan nadenken of dat we een shortcut gebruiken? Dat hangt af van twee dingen: hoe goed we onszelf inschatten om met de keuze om te gaan en hoe gemotiveerd we zijn om daar moeite voor te doen. Dat betekend dat als je een keuze hebt, maar je hebt geen idee welke optie de beste is, dan zal je snel voor een shortcut gaan. Of je hebt wel een idee, maar je hebt geen zin of energie om er moeite voor te doen, ook dan ga je voor een shortcut.

Sociale beïnvloeding

Er zijn ook mensen die van dit principe gebruik maken. Ze proberen te profiteren van de shortcuts. Dit gebeurt vaak in de bekende Telsel reclames, waarin je word verleid om steeds weer nieuwe dingen te kopen. Zij proberen bij de kijker een shortcut te activeren waardoor de kijker niet nadenkt en hun product koopt. Dit is een krachtig wapen maar gelukkig kan je je er tegen wapenen. Als je bekend bent met de verschillende soorten van sociale beïnvloeding dan zal je voortaan alleen nog maar met een grote lach naar Telsel kijken. Jij weet wat ze proberen en ze zullen jou nooit meer pakken.

Hieronder is gelinkt naar artikelen die gaan over de verschillende facetten van de psychologie van sociale beïnvloeding. U kunt ge gebruiken om u te wapenen tegen de misleiding van profiteurs.